با وجود اینكه در اكثر متون به چارچوب زكمن به عنوان اولین چارچوب معماری سامانه های اطلاعاتی اشاره میشود، ولی باید گفت كه تلاشی كه در وزارت دفاع آمریكا در جهت معماری سامانه های اطلاعاتی و ارتباطاتی صورت گرفت، مستقل از چارچوب زكمن و مسائل مطرح شده در آن بود. چارچوب C4ISR كه در ابتدا برای معماری سامانه های ارتباطی و اطلاعاتی در صحنة عملیات نظامیتدوین شده بود، رفته رفته جای خود را به عنوان یك راه حل ممتاز برای پرداختن به معماری در حوزه های دیگر نیز باز كرد. چارچوب C4ISR بر خلاف زكمن كه شامل شش دیدگاه میشد از سه دیدگاه تشكیل شده كه با هم تفاوت عمده دارند. این سه دیدگاه عبارتند از :
- دیدگاه عملیاتی: این دیدگاه توصیف كننده وظایف و عملكردهای گره های عملیاتی و گردش اطلاعات بین این گره ها در جهت انجام عملیات نظامیاست. با استفاده از نمادهای گرافیكی میتوان گره ها و عناصر عملیاتی، چگونگی انجام و پشتیبانی عملیات، نحوه گردش و تبادل اطلاعات بین گره ها را مشخص نمود.
- دیدگاه سیستمی: این دیدگاه توصیف كننده سیستمهای اطلاعاتی و چگونگی ارتباط بین آنها در جهت انجام یا پشتیبانی یك عملیات نظامیاست. آنچه كه نشان دهنده نقش فناوری در كمك به انجام بهتر ماموریتهای نظامیبوده، در اینجا توصیف میشود. از دیدگاه عملیاتی كه به دیدگاه سیستمیوارد شویم، گره های عملیاتی با سیستم های اطلاعاتی و فواصل با خطوط انتقال اطلاعات جایگزین میشوند.
دیدگاه تكنیكی: این دیدگاه توصیف كننده قوانین، مشخصات و ملزومات تعیین شده برای هر سیستم در جهت نیل به اهداف و وظایف تعریف شده آن است. در حقیقت هدف از این دیدگاه، تضمین تطابق در عملكرد سیستم ها با انتظارات خواسته شده از آنهاست.